“Blockchain” nedir?
Blockchain, başta finansal hizmetler sektöründe olmak üzere tüm sektörlerde dijital yenilik dalgası oluşturdu. Merkezi olmayan bir teknoloji yaklaşımının kullanılması ile dağıtılmış defteri teknolojisi, verimliliğin önemli ölçüde artması ve gerçek zamanlı işlemlerin şeffaf, güvenli ve uygun maliyetli yeni yollarla yürütülmesi imkanı sunuyor. Birçok potansiyel kullanım alanı ise tanımlanmaya ve araştırılmaya devam ediyor. Dağıtılmış bir veritabanı olarak Blockchain değişmez kabul edilen işlem kayıtlarının sürekli büyüyen bir listesini tutabiliyor ve bu nedenlerle finansal hizmetler şirketleri için yenilikçi bir alan haline geliyor.
WEB bir alternatifidir, İnternet üzerinden yapılacak işler bakımından WEB bir fırtına ise BLOCKCHAIN kasırgadır.
Avantajları Nelerdir ?
Aracıları ortadan kaldırır, İleri derecede yüksek güvenlik sağlar, Hızlı ve gerçek zamanlıdır, Şeffaflık sağlar, Herkese açık veya özel olabilir, Makul maliyet sağlar, Siber saldırılardan etkilenmez, Akıllı sözleşme ile çalışma imkanı sağlar,
BLOCKCHAIN Ne Yapar?
Ucdan uca (peer-to-peer) aracısız işlem yapar, İşlemleri doğruladıktan sonra işlem kütük zincirine geriye doğru değiştirilemeyecek şekilde tarihli olarak ekler, Her bir işlemin güvenliği için yüksek derecede şifreleme/doğrulama algoritmaları ve ileri matematik kullanır, İşlemlerin tek ana deftere birçok kişi tarafından yazılmasına ve/veya okunmasına izin verir, Doğrulanan ve işlem kütük zincirine eklenen İşlemlerin hareketlerini sonsuza kadar değişmeyecek şekilde tutar, Kıymetlerin kendisini veya hareketlerini değişmeden tutar, Gerçek zamanlı sahtecilik analizi yapar ve önlemleri uygular, Verileri gerçek zamanlı tutar, Bütün kayıt ve işlemleri denetime açık tutar, şeffaflık sağlar. Akıllı sözleşmeleri (Smart contrats) çalıştırır,
Blockchain bizim için uygun mu?
- Süreç zafiyetlerinin ortaya çıkarılması: Mevcut süreçler ve altyapıda problemli noktaların anlaşılması, süreç zafiyetlerini ortaya çıkarılması, mevcut teknoloji mimarisi ve ara yüzleri hakkında bilgi edinme ve muhtemel kullanım senaryolarının («use case») değerlendirilmesi
- Gelecek Durum Tanımı: Hedeflenen durum mimarisinin tanımlanması; bu amaçla insana, sürece, teknolojiye yapılacak olan yatırımların belirlenmesi ve operasyonlarda gerçekleşecek değişiklerin tanımlanması
- İş Senaryosu Yatırım: Getirisi Kullanım senaryolarının («use case») değerlendirmesi, üst seviye gereksinimlerin ve yatırımların belirlenmesi, kilit personel ve iş birimleriyle çalışma gruplarının yürütülmesi ve yatırım getirisinin hesaplanması
- Kavramın Kanıtlanması (POC): Kullanım senaryolarını desteklemek için detay işlem senaryolarının oluşturulması, gereksinimlerin belirlenmesi, tasarım süreci, veri kaynaklarının ve akışlarının tanımlanması, donanım/altyapı gereksinimleri
- Prototip : Ölçeklenebilirlik, güvenlik, performans vb. gerekliliklerinin yerine getirilmesi, test faaliyetleri ve veri dönüşümü
- Uygulama Haritası: Kavram kanıtlarına ve prototiplerin sonuçlarına bağlı olarak iş ve yatırım modelinin gözden geçirilmesi, uygulama için onay ve teyit sürecinin başlatılması,
Blockchain Nasıl Çalışır ?
Blockchain -Zinciri Kim Tutar ?
01 Aralık 2016 tarihi itibarı ile küresel hesap defterinin büyüklüğü 92 Gigabyte’dır. Dileyen herkes, merkezi olmayan Bitcoin ağına bağlanarak, bu verileri kendi bilgisayarına indirelebilir, kontrol edebilir, isterse küresel defterin bir kopyasını kendi bilgisayarında tutmaya başlayarak Bitcoin sistemine destek verebilir. Blok-Zincir’i kendi bilgisayarında tutan uçlara tam uç (full node) adı verilir. Bitcoin ağına bağlı tüm uçlarda (bilgisayar) Blok-Zincir erişilebilir durumdadır, ancak sadece tam uçlar 92 Gigabyte verinin tamamını tutarlar [36]. Tam uç olmanın şimdilik teşvik edici bir ödülü veya getirisi yoktur.
https://blockchain.info/, https://blockexplorer.com/, https://insight.bitpay.com/ veya http://blockr.io/ gibi adreslerden, Bitcoin Blok-Zincir’lerini anlık ve tarihsel olarak incelemek mümkündür. Gerçekte, bu siteler de Bitcoin ağına bağlı tam uçlardır.
Türkiye’de ve Dünyada Blockchain Teknolojisi Üzerinde Çalışan Şirketler
Sony, yeni eğitim platformunun temelinde blockchain kullanırken, Estonya sağlık kayıtları koruma altına almak için blockchain teknolojisinden faydalanıyor. Microsoft, Merrill Lynch ile blockchain tabanlı finansal işlem altyapısı geliştirirken, IBM blockchaini direkt ticari bir servis olarak sunmaya başladı. Spotify ise lisans takibi sorunlarını çözmek için blockchain temelli Mediachain’i satın aldı.
Türkiye özelinde baktığımızda ise Yerli şifrelenmiş para borsalarını hariç tutarsak, ülkemizde blockchainin çalışma mantığını anlayan ve bu konuda ürün/servis geliştiren şirket/girişim sayısı oldukça az.
Akbank
Finansal teknolojilerde yenilikleri yakinen takip eden bankalardan biri olan Akbank, Ripple‘ın blockchain ağına dahil olduğunu ve blockchain teknolojisini uluslararası para transferi işlemlerinde kullanacağını Nisan ayında açıkladı. Akbank bu konuda yabancı bir çok banka ile aynı anda adım atmış ve ilk çalışmalarını Almanya’da faaliyet gösteren iştiraki Akbank AG üzerinden yürüteceği de belirtmişti.
Bankalararası Kart Merkezi
Blockchain teknolojisini birden çok alanda ve bazı teknoloji ortaklarıyla deneyimliyor. Dijital kimlik, akıllı sözleşmeler (smart contracts) ve dağıtık kayıt defteri (distributed ledger) konularında blockchain temelli deneyler yapan BKM, bu kapsamda ‘keklik’ adında bir şifrelenmiş para birimi de oluşturmuş.
Global Miles
Banka ve hava yolu şirketlerinden bağımsız bir mil programı sunan Global Miles, gerekli entegrasyon çalışmalarını tamamladıktan sonra, Kasım 2016’da blockchain teknolojisini kullanmaya başlamış. Sanal birer varlık olan havayolu millerini ethereum blockchain altyapısıyla tamamen dijital bir varlık hale getiren Global Miles ekibi, transfer işlemini de bu altyapı üzerinde güvenli bir şekilde yapıyor.
T2 Software
Ankara merkezli T2 Software, BKM ile ortak çalışmalar yürüten bir teknoloji şirketi. Blockchain ile ilgili proje geliştirmeye iki yıl önce, dolaylı olarak adım atan şirket, blockchain ile aynı teknolojik konseptleri paylaşan, mobil cihazlarda çevrimdışı olarak da çalışabilen P2P bir ödeme sistemi geliştirmeye başladığını paylaşıyor. Private Ledger olarak da adlandırılan gerçek blockchain teknolojisini ise ilk olarak BKM ile birlikte bir yıl önce kullanıyor.
Fırsatları
Zorlukları
